As pantasmas da Colexiata (Unha de indios)
De pequeño sempre me caeron ben, aínda que foran os malos. Era moito andar, ate Ramaiosa, para ir ver un filme, que case tirábamos dúas horas dir e denoutras dúas en voltar a casa, mais merecía a pena ir os amigos xuntos en pandilla a ver unha película ó Cine Imperial, e o camiño entre troulas e festas facíalo con gusto aínda que pola noite te doeran os pés. Agora as peregrinaciós os domingos pola tardiña a Ramaiosa tamén segén sendo cousa de rapazada, pero para outros menesteres.
Eu gostaba moito das películas de vaqueiros, non cho nego. John Wayne, os sheriff, o saloon… son cousas que agora cáseque vos sonan a chino ós nenos, pero daquelas era o que mais nos gostaba. Non había palomitas, senon que levabamos un bocadillo, os que menos, ou unha peza de froita, os que mais, para comer no cine.
E a min sempre me caeron ben os indios, aqueles cheos de pluma e pintados, que cantaban pola noite a ouvidos coma os lobos de Chan da Lagoa, e bailaban perante a fogueira. Nas películas eran os malos, pero eu sempre os vía como bravos e valentes.
Dígocho para que me creas que non minto nin conto cousa mentira, que ó contrario sempre sabes que me gusta ir coa verdade por diante. Pero o que eu vin non era cousa do demo sinón do ceo, a pesaren de ser na igrexa, e eu ben sei o que miraron estes ollos meus.
Á volta das indias recén descubertas, o Almirante Colón decidira voltar con dúas das tres carabelas, xa que a maior, a Santa María, non puidera ser reparada aló. A Niña, por ser a máis pequena, non podia ter moita carga, e por iso ós indios que apresaran nas illas, levábanos na adega da carabela, namentres que na Niña viaxaba o almirante cuns poucos mariñeiros.
En chegando ás Azores, un temporal enorme asolou ás carabelas de volta, que se perderon de vista. Seica, coma di a historia, Colón decidiu poñer rumbo a Lisboa, terra que lle era coñecida xa que logo el residira na Illa de Madeira. O capitán da Pinta, Martín Alonso de Pinzón, tirou para o norte, xa que coñecía o terreo por ser os irmaos galegos, e arribou no porto de Baiona que era, por aquel entonces, un dos máis importantes e seguros de todo o reino de Castela, xunto co de A Coruña.
Chegados a Baiona, e sen que houbera novas de Cristovo Colón, o capital decidiu desembarcar e dar a nova do descubrimento pola vila e polo reino, mandando mensaxe ós Reis católicos a Barcelona por mensaxeiros nos mais raudos corceles, namentres os mariñeiros se lavaban, aseaban, e comían na ribeira do castelo.
Seica o pánico foi importante na vila cando se achegaron ó pozo da Ribeira a tomar auga uns homes e mulleres casi espidos, con plumas na cabeza e pinturas no corpo. Coa pel nin branca nin negra. E sen embargo, con xoias de ouro brillante que envexaría calqueira dama da corte. Nin falaban nin entendían cristiana fala, e contaban os mariñeiros que eran xente doutro mundo, onde vivian como Eva e Adan no parayso.
Contaban os mariñeiros que naquelas terras todo o mundo vai espido xa que non existe o frio, e que non é preciso traballar, xa que somentes alzando unha man un ten froitas e comida en abundancia. Que a vida alí só e pracer e lecer, e falaban de animais incribles, comidas sorprendentes, e de xentes e cidades fantásticas.
Mentres, os curas arreciados esixían falar deles como animais, xa que non podían ser persoas unhas criaturas tan extranas, e mais herexes ou infieis, xa que, contaban os mariñeiros, adoraban a multitude de deuses pagans. O prior da Inquisición mesmo quixo recoñecer ós indios para prenderlles lume, pero Pinzon, valente, púxolle o seu ferro na gorxa e xurou que o atravesaría se ousaba tocar ós seus prisioneiros, que somentes eran propiedade de Dona Isabel de Castela.
Arrepiadoss pola furia do capitán, o clero fuxiu asustado, pero non si os do pueblo que puxábamos por tocar, ouvir e ver a eses indios.
Contan que xa entonces, os indios non dormían nas casas, senon que pediron, e foilles concedida, a gracia de durmir nunca especie de casetas feitas con peles por eles no patio da casa do comendador, onde se aloxaba o capitán. E que moitas veces facían extraños ritos, e cantaban curiosas canciós, que os baioneses escoitábamos e víamos, saltando por riba das tapias da Casa de Zeta, con admiración e non sen un pouco de temor.
Contan algúns que os indios chegaban a entendemento cos baioneses, namentres se esperaba a volta da mensaxe da raíña. Que algún baionés, coma o comandante da guarda Andrés Pintado, aprendeu a botar fume cunha pipa dos indios, e que ó igual que foron quen de aprenderlle ós indios algunhas verbas e canciós da nosa terra, os indios comezaran a ensinar, especialmente ós rapaces, verbas e canciós dese Novo Mundo que xa comezaban a chamar as Indias, Bombay e Catay.
Un día, unha das mulleres púxose enferma. Tiña febres, tusía e ás veces cuspía cargado. Un simple constipado, dixeron as vellas, e refutaron os galenos da vila. Pero a súor empapaba a muller, e o seu home pronto enfermou, pode que contagiado por ela. Ninguén temía por eles, pois ¿cántas veces enfermara un baionés, sen mayores consecuencias que uns días feble na cama?. Pero un día Baiona espertou coa nova de que a parexa morrera de socate, e que outros tres indios estaban enfermos.
Seica toda a vila se volvou con eles. As mulleres cuidábamos por turnos e os rapaces achegábanse ás veces ó hospital da Trinidade, onde movían ós enfermos, para cantarles as canciós que eles mesmos aprenderan daqueles indios de pel escura. A visita dos reis prodúxose, ó fin, pero xa so viron ós poucos que quedaban sen coller a gripe. Pouco a pouco foron morrendo todos, ate que non quedou ningún.
Ó primeiro, coa morte da primeira parella, os curas insistiron en soterralos no monte, onde as pedras altas de Bouzas Trigas (alá onde agora está a Virxe da Rocha), xa que non podían ser soterrados en Campo Santo, ó non seren crisitáns.
Enfurecido o Pinzón, correu a cabalo a tui, onde tivo a dispensa do bispo para soterralos no cemiterio, “coma persoas e non coma animais”. Pero os cregos negáronse, e ó final o Arcipreste de Baiona accedeu a duras penas a soterralos nunca explanada que existía preto da colexiata que se estaba construíndo, onde agora está o Vía Crucis.
Xúrocho por Deus, meu, que sabes que eu nunca mentín. Cando baixaba de casa da miña Moza, que sabes que vive aló pola Santísima, que pasando de canto polo campo da Colexiata vinos, coma nas películas, cunha fogueira cantando e bailando ó derredor dela, coas prumas e as pinturas no corpo. E falaban en galego. E mixturaban as canciós da súa terra con cancións das nosas. E falaban que lles daba tristura non poder viviren eternamente nan terra que lles veu nacer, pero que alomenos estaban na terra dunha xente que os traou e coidou con tanto agarimo.
Xúroche por Dios que nunca volverei ver ós indios coma os malos das películas…
muy bueno, me ha gustado mucho :)
ResponderEliminar